Uber mi? Taksi mi?

Son dönemlerde haber bültenlerinde çokça izlemeye başladığımız bir haber var, “taksiciler yolcu gibi davranıp çağırdıkları Uber şoförünü dövdüler”. Akıllı telefon uygulamalarının hayatımızda fazlası ile yer aldığı günlerde bu furyadan taksici esnafı da Uber ile nasibini aldı. Amerika merkezli olarak başlayıp günümüzde elliden fazla ülkede faaliyet gösteren Uber Türkiye pazarını da boş geçmedi ve son birkaç yıldır hayatımıza dahil oldu. Özellikle İstanbul gibi nüfusu kalabalık şehirlerimizde kaliteli ve modern taşımacılık iddiaları ile kendisine pazar oluşturmaya çalışıyor. Ancak bu durum taksici esnafını çokça rahatsız etmiş durumda. Uber’in bir nevi korsan taksicilik yaptığını ve ekmeklerine mani olduğunu savunan taksiciler çözümü Uber şoförlerini dövmekte buluyor. İstanbul’da yaşayanlarımız hatırlayacaktır yıllar önce de benzer bir kavga korsan taksiciler ile ticari taksiciler arasında yaşanmıştı. O dönemki iktidarın da araya girmesi ile korsan taksicilik ortadan kaldırılmış ve ticari taksici esnafı rahat bir nefes almıştı. Şimdi de hükümetin konuya uzak durmayıp gerekli incelemeleri yaptığı hususunu haber bültenlerinde okuyoruz.

Buraya kadar sorunu anlattım peki bu sorun nasıl çözülecek, ne yapılmalı ki, bir zamanlar korsan taksi şimdi ise Uber diye isimlendirilen muadil ticari taksicilik durumu ortaya çıkmasın. Olaya dışardan bakınca hepimiz aynı kolaycı çözümü sunuyoruz ortaya, “TİCARİ TAKSİ ŞOFÖRLERİNE MESLEKİ EĞİTİM VE MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ EĞİTİMİ VERİLSİN”, sürekli denetlensin, yaptırım uygulansın gibi gibi. Bence evet bu da bir çözüm ama kalıcı bir çözüm değil. Korsan taksicilerin çoğaldığı dönemde benzer bir çözüm yolu oluşturuldu. Taksiciler odaları rol üstlendi, belediyeler sorumluluk aldı, aldı da yine korsan taksi sorununa benzer Uber sorunu ile karşı karşıyayız. Demek ki bu çözüm yolları pek işe yaramıyor en azından uzun vadede. Peki ne yapmak gerekir öncelikle devletin bu işe el atması gerekiyor. Sebebi de şu bugün İstanbul’da bir taksi plakası 1,5 – 2 trilyon arasında el değiştiriyor. El değiştiriyor dediğime bakmayın plaka sahipleri plakalarını mafyatik kişilerin işletmesine veriyor onlarda kendilerine tekel oluşturup istedikleri gibi at koşturuyorlar. İstanbul’da taksi plakası kiralamak isterseniz aylık 7-8 bin lira kira ödemek zorundasınız. Üstüne mazot, araç giderleri v.b. giderler eklenince bir ticari taksinin aylık maliyeti 15-20 bin arasında bir rakama tekabül ediyor. Bu parayı bir taksinin kazanması için 24 saat kesintisiz kullanılması gerekiyor. Sorun 1 Uykusuz şoförle yolculuk etmek durumundasınız. Sorun 2, 24 saat hareket eden ve sürekli yolcu taşıyan bir araç yeteri kadar havalandırılıp temizlenemediği için içerisi kötü kokan ve pis bir araçta yolculuk etmek zorundasınız, Sorun 3 yevmiyeyi ya da kirayı çıkarmakta zorlandığı için sinir stres yaşamış asabi bir şoförle yolculuk etmek zorundasınız. E kardeşim o kadar para veriyorum ben bunları yaşamak zorunda mıyım dediğinizi duyar gibiyim, işte tam burada devlet devreye girmeli ve plakasını kendi çalıştırmayan plaka sahiplerine bir yaptırım uygulamalıdır. Plakayı geri almak mı olur, gelir vergisi matrahında değişiklik yapmak mı olur, orasını bilmem. Bu uygulama ile otomatik olarak taksi mafyası devre dışı bırakılmış olacak, bunun yanında plaka sahibi plakayı işletmek zorunda kalacağı için ya taksicilik mesleğini hakkı ile yapacak ya da plakasını işletecek başka birine devretmek zorunda kalacak, emin olun bugün hiçbir plaka sahibi günde 8-10 saat direksiyon başına geçmeyecektir. Şu anda karaborsa satışı yapılan ticari taksi plakaları böyle bir durumda pazar malı gibi olacak ve o fahiş plaka fiyatları ister istemez çok aşağılara düşecek. Şimdi burada diyebilirsiniz, ya hu bu plaka sahiplerine haksızlık değil mi diye, plakasını hakkı ile işleten plaka sahibine haksızlık değil ama plakasını mafyatik kişilerin kontrolüne verip hakkı gibi görünen ama bence çokta hakkı olmayan paralar kazananlar için haksızlık görünebilir belki ama burada kendi düşen ağlamaz sözü devreye giriyor maalesef.